Puber in huis, die last heeft van stemmingswisselingen, niet uit bed te branden is en zich aan geen enkele afspraak meer kan houden? Het is allemaal te verklaren als je begrijpt hoe een puberbrein werkt.
Het puberbrein werkt zo
Het brein van een puber is volop in ontwikkeling; dit duurt tot ongeveer zijn 23ste. Vanaf ongeveer het tiende levensjaar beginnen onder invloed van hormonen de eerste veranderingen. Het gevolg: je kind reageert gevoeliger en is erg gericht op het bevredigen van behoeftes – het liefst meteen op dat moment! Een jaar of 4, 5 later bereikt je kind de middelste fase. Pubers nemen dan veel risico’s, omdat ze de gevolgen niet goed kunnen overzien. Het krijgen van kicks, daar draait het om. Na het 16de levensjaar wordt het rustiger. De puber krijgt steeds meer grip op zijn doen en laten en is beter in staat keuzes te maken en zich aan te passen aan sociale situaties.
Grote veranderingen
Hoe komt het nou dat je puber zulk ander gedrag vertoont dan je gewend bent? Dat heeft alles te maken met de ontwikkeling van het brein in deze fase. Die vindt vooral plaats in de prefrontale cortex, het voorste deel van de hersenen. Dit is onder meer verantwoordelijk voor het plannen (wat pubers dus ook vaak niet kunnen), het reguleren van emoties en het overzien welke gevolgen bepaalde keuzes of handelingen hebben.
Humeurig
Doordat dit deel van de hersenen aan veranderingen onderhevig is, reageren pubers op allerlei dingen anders dan volwassenen. Dit is ook de reden dat ze soms ineens heel humeurig zijn, terwijl er het volgende moment niets meer aan de hand is. Best lastig om daar als ouder op een goede manier mee om te gaan, maar gelukkig zijn er genoeg handige tips en trucs om dat te doen.
Slaaptekort
Waar je vroeger nog gewend was aan een kind dat (te) vroeg naast je bed stond te springen, is je puber ineens niet meer uit bed te krijgen. Dit komt omdat het slaap- en waakritme verandert. Melatonine, het hormoon dat ons slaperig maakt, wordt steeds later op de dag afgescheiden. Gevolg: puber gaat later slapen – maar heeft tegelijkertijd meer dan acht uur slaap nodig – en moet ’s ochtends toch weer vroeg opstaan.
Creatief denken
Dat slaaptekort kan de creativiteit van je kind belemmeren. En dat is jammer, want juist pubers zijn toppers in creatief denken. Doordat bepaalde verbindingen in de hersenen nog ontbreken, kunnen ze goed out of the box denken en creatieve oplossingen verzinnen. Ook talenten als muzikaliteit, sport en maatschappelijke betrokkenheid kunnen in deze levensfase uitstekend tot hun recht komen. Leuk om je kind hierin positief te stimuleren!