Wat er ook in jou leeft, het kan eruit gezongen worden! Dat is het idee van stembevrijding, een relatief jonge methode om emoties en vastgelopen processen weer de ruimte te geven. Blijtijds onderzocht het.
Stembevrijding alleen voor Nachtegaaltjes?
Iedereen kan zingen, ook jij. Of het mooi is, dat is een ander verhaal. Maar mooi of niet mooi: daar gaat het helemaal niet om met stembevrijding. Waar het wél om draait is dat je al zingend bij de diepste kern van jezelf komt en gehoor geeft aan jouw verlangens, vreugde en pijn. En dat werkt letterlijk bevrijdend.
Het grijpt je naar de keel
Onze stem is een middel waarmee we ons kunnen uiten. En soms lukt dat uiten helemaal niet. Misschien herken je het wel: het gevoel dat je keel dichtgeknepen is, of het idee dat je wilt huilen maar het niet lukt. Of je krijgt iets letterlijk niet uit je mond. Het kan zijn dat je schrikt van je eigen geluid, of dat je liever bij je houdt wat er speelt. Een goede docent stembevrijding helpt je stapsgewijs geluid te geven aan wat je voelt in het moment, waardoor je uiteindelijk en al zingend uitkomt bij dat wat het diepst van binnen in je speelt.
Blijtijds’ Sarah nam de proef op de som en deelt haar eerste ervaring met stembevrijding.
“Een workshop stembevrijding? Daar had ik nog nooit over nagedacht. Het kwam dan ook als een grote verrassing toen ik voor mijn werk ‘op de hei’ zat en dit een programmaonderdeel bleek te zijn. Als ik mijn gezin moet geloven ben ik niet bepaald een popster voor wat betreft mijn zangkwaliteiten. Wat zou deze workshop me brengen en wat zou iedereen denken als ze me horen?
Het waren wat gedachten die niet alleen ik maar ook de andere vier deelnemers hadden. Gelukkig stelde docent Isabel ons enorm op ons gemak. Ze legde niet al te veel uit maar begon gewoon. Gewapend met een gitaar en haar eigen stem als instrumenten. Stap voor stap deden we oefeningen waarbij we steeds meer geluid produceerden. Van zuchten en geeuwen met geluid tot klanken maken zonder erover na te denken. De energie werd steeds hoger en het gezamenlijke geluid steeds harder. Mijn gevoel? Wat lekker! Ik was heel erg geaard. Maar daar bleef het niet bij.
Pas na de pauze voelde ik waar stembevrijding écht om gaat. De opdracht was om het podium te pakken en je eigen ‘lied’ te zingen. Wederom gingen er wel honderd gedachten door mijn hoofd. Mijn lied? Waarover dan? Op welke melodie, welke toon? Toen het mijn beurt was klopte mijn hart dan ook op plaatsen waar ik het niet eerder heb gevoeld. Zonder na te denken begon ik te zingen maar Isabel onderbrak me al snel. ‘Begin eens met diep zuchten,’ tipte ze. En dat deed ik. Dieper en dieper, met veel geluid.
‘Ik word een beetje duizelig,’ zei ik geschrokken. ‘Ga maar door,’ was de reactie van Isabel. Ze pakte haar gitaar en ondersteunde mijn zuchten, dat inmiddels een vorm van jammeren aannam. Met mijn ogen dicht was ik helemaal in mijn eigen wereld. Een wereld zonder gedachten, schaamte. Er was niets wat op dat moment voor mij telde, behalve mijn stem.
En dat was het moment waarop ik loskwam. Zonder te weten waar het vandaan kwam (diep vanbinnen, weet ik nu), zonder er gedachten aan te koppelen, kwam er heel veel emoties los. Met tranen, het geluid van een vrouw die het uit haar ziel liet komen. Zo puur, hoorde ik later. Zo mooi. Af en toe opende ik mijn ogen en barstte ik in lachen uit vanwege het besef wat er gebeurde: ik zong het lied van mijn ziel. Het meest bevrijdende wat ik ooit heb gedaan.”
In het moment
Sarah’s ervaring laat zien dat stembevrijding heel intens kan zijn. Het hoeft echter niet altijd zo diep te gaan. De techniek speelt heel erg in op wat er leeft in het moment. Het ene moment is dat veel vreugde of kracht, een ander moment boosheid of verdriet. Door vaker aan stembevrijding te doen leer je van jezelf hoe dergelijke emoties voor jou voelen en klinken, waardoor je ze makkelijker loslaat.
Voor wie?
Stembevrijding is voor iedereen die graag wil weten wat er in hem of haar leeft en bereid is om dit te onderzoeken. Via het netwerk van stembevrijders vind je docenten die lessen en workshops geven waarin je dit kunt ervaren.