Zomerse leestips van boekhandelaar Femke Liemburg

Door Blijtijds.nl

De komende weken delen we leestips en een fragment uit het favoriete boek van een boekhandelaar. Femke Liemburg van Boekhandel Daan Nijman tipt het boek ‘De overlevenden’ van Alex Schulman.

Lees ook:
Video: David (96) overleefde Auschwitz

Alex Schulman: De overlevenden

Femke Liemburg: “De overlevenden is de debuutroman van Alex Schulman. Dit boek heeft alles in zich om ‘een grote’ te worden. Het vertelt het verhaal van drie boers die terugkeren naar een vakantiehuis waar ze twintig jaar geleden een traumatische gebeurtenis hebben meegemaakt. Op het oog drie gewone broers die een geschiedenis delen. Niets is minder waar, zij delen een familiegeschiedenis waar wij ons niets bij kunnen voorstellen. Ook al scheidden hun wegen, hun gedeelde geschiedenis kunnen ze niet ongedaan maken en hun paden zullen zich altijd opnieuw kruisen. Deze roman leest als een thriller en heeft veel verschillende stijlen in zich die het tot een wervelend verhaal maken.”

Het is twee uur na zonsondergang. De politiewagen rijdt voorzichtig het tractorpad af. De bestuurder van de auto kijkt gespannen over de motorkap om te zien waar hij overheen rijdt op zijn tocht de heuvel af. Hij buigt zich over het stuur en tuurt omhoog, maar krijgt de boomtoppen nog niet in het oog. De sparren die boven het huis uitsteken, zijn onvoorstelbaar. Toen de jongens klein waren, waren ze al enorm, maar nu… Ze torenen dertig, veertig meter de lucht in. De vader van de kinderen was altijd trots op de vruchtbaarheid van deze plek, alsof het zijn eigen verdienste was. Begin juni stopte hij radijsscheuten in de grond en al na een paar weken nam hij de jongens mee naar de moestuin om te laten zien hoe rode puntjes zich op een rij de grond uit drongen. Maar op de vruchtbaarheid rond het zomerhuisje valt niet te vertrouwen, her en der is de bodem helemaal dood. De appelboom die papa aan mama voor haar verjaardag gaf, staat nog steeds waar hij hem ooit geplant heeft, maar hij groeit niet en draagt geen vrucht. Op sommige stukken is de grond steenvrij, zwart en zwaar – op andere plaatsen is de rotsbodem dichtbij, vlak onder het gras. Papa die een hek voor de kippen ging plaatsen, en de palen de grond in sloeg. Soms gingen die zacht en dof door het zompige gras, soms galmde het tot vlak onder de grond en gaf papa een schreeuw, zijn handen trillend van de weerstand van het gesteente.

De politieagent stapt uit de auto. Zijn routineuze bewegingen als hij vlug het geluid zachter zet van het apparaatje op zijn schouder dat zijn eigenaardige gekwetter uitzendt. Hij is groot en de gebutste, matzwarte uitrusting die om zijn middel hangt, doet hem op de een of andere manier geaard lijken, de gewichten duwen hem naar de aardkorst.

De blauwe lichten over de hoge sparren. Er is iets met die aanblik, de blauwe bergen boven het meer en de blauwe lichten van de politieauto. Je had het op een doek kunnen vastleggen. De politieagent doet een paar stappen naar het huisje en blijft staan. Plotseling in verwarring gebracht, slaat hij het tafereel gade. De drie mannen zitten naast elkaar op de stenen trap die naar de voordeur van het zomerhuisje leidt. Ze huilen en hebben hun armen om elkaar heen geslagen. Ze zijn gekleed in pak met stropdas en naast hen op het gras staat een urn. Hij krijgt oogcontact met een van de mannen, die overeind komt. De andere twee blijven zitten, nog steeds in elkaars armen. Ze zijn kletsnat en flink toegetakeld, en hij begrijpt waarom er een ambulance is opgeroepen.

‘Mijn naam is Benjamin. Ik ben degene die gebeld heeft.’ De politieman tast zijn zakken af naar een notitieboekje. Hij weet niet dat deze geschiedenis moeilijk op een stukje papier te vatten is. Dat hij nu aan het slot instapt van een verhaal dat meerdere decennia beslaat, en dat over drie broers gaat die ooit, lang geleden van deze plek werden weggerukt en nu gedwongen waren terug te keren. Dat alles hier met elkaar verbonden is, niets op zichzelf staat of apart uit te leggen valt. Het gewicht van alles wat zich nu voordoet is enorm, maar het meeste heeft natuurlijk al plaatsgevonden. Wat zich hier op de stenen trap afspeelt, de tranen van de drie broers, hun gezwollen gezichten en al het bloed, is slechts de buitenste ring in het water, degene die het verst verwijderd is van het inslagpunt.