Wát zeg je? De huidige hoorhulp is hip

Vroeger – en dan praten we over de grijze oudheid – was je doof als je doof werd. Klaar. Niks meer aan te doen. Dat is tegenwoordig wel anders. En sinds er zoveel jongeren met gehoorschade te kampen hebben, is er een enorme markt voor hoortoestellen. Maar dan wel hip.

Lees ook:
Zuinig op je ogen: kun jij goed zien?

Oortrompet of oorhoorn. Zo werd een hoorhulpinstrument in de 17^eeeuw genoemd. En meer was het ook niet: in eerste instantie een koeienhoorn, later ook gemaakt van hout, en soms ook van ijzer. Een trechtervormig apparaat waarvan je het dunne uiteinde in je oor stak en waarvan het brede uiteinde het omgevingsgeluid moest opvangen. Verstond je iemand niet, dan riep hij of zij met de mond vlak voor het ding je wat toe. Dat veranderde toen de microfoon werd uitgevonden.

In 1898 ontwikkelde Miller Reese Hutchison de akouphone, waarin een koolstofzender zwakke signalen met elektrische stroom versterkte. En in 1920 werd het eerste vacuüm-buis hoortoestel ontwikkeld, waarbij geluid werd omgezet in een elektrisch signaal en versterkt. In 1940 kwam de transistor: het hoortoestel werd kleiner en draagbaarder.

Het bleef echter nog altijd een joekel van een apparaat, waarmee eigenlijk niemand gezien wilde worden. Er werden wel vernuftige verstoppogingen gedaan – de dikke brillepoot, een aangepast kapsel – maar je zag het altijd als iemand een gehoorapparaat droeg. En terwijl de bril allang was geaccepteerd, bleef het hoortoestel toch altijd een beetje in de taboesfeer hangen. Echt lekker werken deed het ook al niet: ruis, rondzingen, batterijenpech, het was geen pretje. En toen werd de microprocessor uitgevonden. Hoorhulpjes werden krachtiger, kleiner en veel beter van kwaliteit. Je ziet ze tegenwoordig amper nog zitten en dankzij de toevoeging van digitale chips zijn het ware microcomputertjes met een high-speed digitale geluidsverwerking. Je kunt ze gewoon aansluiten op je mobiele telefoon en draadloos alle functies regelen.

Prachtig natuurlijk, en de toekomst ziet er zonnig uit. Wetenschappers denken zelfs dat ze opgelopen gehoorschade ooit weer kunnen herstellen. Dat zou dan wel de dood in de pot zijn voor al die audiciens die nu zo gretig inspringen op de nieuwste modetrend: de hippe hoorhulp. Zoals de bril evalueerde van orthopedisch hulpstuk naar mode-accessoire (voor elke gril een andere bril), zo is de het gehoortoestel bezig aan en vergelijkbare opmars. Van onaangenaam verlengstuk van je gehoor, zodat je in elk geval nog wát verstond, werd het een handig hoorhulpstuk dat je bijna onzichtbaar kon dragen. En dat het mogelijk maakte weer aan het dagelijks leven deel te nemen. Maar er gebeurt intussen meer. Steeds meer jongeren ondervinden gehoorschade van al te luidruchtige concerten, of van de oordopjes die – te dicht op het trommelvlies –  teveel decibellen produceren. Met oorsuizen en gehoorverlies tot gevolg.

Dat blijkt een groeimarkt. Dus naast de opticien deed de audicien zijn intrede. Die kan zonder tussenkomst van een KNO-arts hoortoestellen voorschrijven. Even een gratis gehoortest, en hup, je hebt een hippe oortrompet. En de verzekering betaalt? Nou, dat blijkt niet altijd te kloppen. Zo bleek uit onderzoek van RTL Z dat steeds meer slechthorenden hun hoortoestel voor 100 procent zélf moeten betalen. Het gaat daarbij vaak om de duurdere hoorhulpjes, waarbij je via je smartphone je gehoorzaken kunt regelen of een cool gestyled state of the art hoortoestel met internetconnectie. Toestellen die wel duizenden euro’s kunnen kosten. De verzekeraars trappen op de rem en vergoeden lang niet alles.

Nederland telt 1,4 miljoen slechthorenden. Dat zijn dus geen hoorshoppers die een hippe hoorhulp wel een leuke accessoire lijkt, maar mensen die echt een gehoorprobleem hebben. Je krijgt pas een hoortoestel vergoed als je 35 decibel gehoorverlies hebt. De slechthorende verzekerde betaalt zelf een eigen bijdrage van 25 procent (in 2018) van de aanschafprijs en daarnaast het eigen risico. Je mag als consument niet kiezen uit alle hoortoestellen die er bestaan, maar slechts uit het aanbod dat zorgverzekeraars vergoeden in jouw categorie. Een gemiddeld hoortoestel kost 995 euro inclusief btw. Je kunt dan gaan voor het instapmodelletje dat wordt vergoed, of een duur toestel, dat je voor het volle pond zelf moet betalen. Op hoorwijzer.nl vind je meer informatie, evenals op zorgwijzer.nl/vergoeding/gehoorapparaat.

Lees ook:
Het geheim van gezond oud worden