Verpakkingen staan vol kreten en afbeeldingen die producten een gezonde uitstraling moeten geven. Hoe prikt u daar doorheen bij het boodschappen doen? Babs van der Staak van de Consumentenbond geeft tips om een gezonde keus te maken.
Gezond kiezen in de supermarkt
Kleine lettertjes op de achterkant van een verpakking worden zelden gelezen. En juist die doen ertoe bij het maken van een gezonde keus. Producten in de supermarkt moeten een etiket hebben met twee soorten informatie, zegt Babs van der Staak van de Consumentenbond. “De ingrediëntentabel is het makkelijkst te lezen. Daarin staan alle ingrediënten in volgorde van hun aandeel. In een oogopslag is te zien wat het hoofdbestanddeel is: dat staat vooraan. Bij frisdranken is dat water, daarachter staat vaak suiker. Hoeveel suiker erin zit, is terug te vinden in de voedingswaardetabel. Daarin staan de percentages van de voedingsstoffen.”
Tientallen soorten suiker
“Er zijn tientallen soorten suiker, met allemaal een eigen naam. Ze hebben nagenoeg hetzelfde effect op het lichaam, of het nu gaat om druivensuiker, glucose-fructosestroop, dadelstroop, ahornsiroop, honing of kokosbloesemsuiker. Aan frisdrank, snoep, toetjes en tussendoortjes worden vaak verschillende suikersoorten toegevoegd. De producent hoeft
dan het woord ‘suiker’ niet vooraan in de ingrediëntentabel te zetten. Zo líjkt het product gezonder, terwijl alle beetjes glucose, siroop en stroop bij elkaar opgeteld het hoofdbestanddeel vormen.”
Zoutpercentage
“Voor iemand met diabetes kan de hoeveelheid suiker belangrijk zijn, voor iemand met hart-en-vaatziekten het percentage verzadigd vet. Mensen die een hoge bloeddruk hebben, letten meer op het zoutgehalte. Zout is er in twee soorten: gewoon zout oftewel natrium, en dieetzout. Dat bevat ook kalium, dat bloeddrukverlagend werkt. De hoeveelheid zout in kaas, vleeswaren en snacks kan per merk sterk verschillen. Producten vergelijken is dus zinvol. Zo heeft de Consumentenbond recent dertien merken jong belegen 30+-kaas uit de supermarkt getest. Ruim de helft kreeg een onvoldoende voor het zoutgehalte.”
De hoeveelheid zout verschilt sterk per merk. Producten vergelijken is dus zinvol
Babs van der Staak van de Consumentenbond
Ander woord voor transvet
“Transvet, de ongezondste vetsoort, is dankzij regelgeving bijna verbannen uit supermarktproducten. Als het toch in bijvoorbeeld pizza, koekjes, wafels of sauzen zit, wordt het vaak ‘gedeeltelijk gehard plantaardig vet’ genoemd.
Let daar dus goed op.”
E-nummers en andere hulpstoffen
“Hulpstoffen met E-nummers worden toegevoegd om de smaak, kleur of houdbaarheid van producten te verbeteren. De Europese Unie heeft die veilig bevonden en goedgekeurd. Toch zijn er mensen die zich er zorgen over maken. Sommige fabrikanten vervangen daarom de E-nummers door een natuurlijke stof, bijvoorbeeld bietensap in plaats van E162 (bietenrood). Of ze schrijven de naam van een toevoeging voluit; ‘johannesbroodpitmeel’ klinkt onschuldiger dan E410. Soms worden E-nummers nader onderzocht. Zoals E171, titaandioxide, een kleurstof die in snoepjes en kauwgom wordt gebruikt. Er zitten nanodeeltjes in, die in organen kunnen komen. De Consumentenbond pleit al lang voor een verbod. Dat lijkt er binnenkort te komen.”
Nieuw label voor duidelijkheid
Een plaatje van wuivend graan op een mueslireep waarin vooral suiker zit. Kreten zoals ‘vol granen’, ‘verantwoord’, ‘puur’ en ‘100 procent natuurlijk’.
Het zijn enkele marketingtrucs om producten een gezonde uitstraling te geven. De Consumentenbond pleit voor een label op alle voedingsmiddelenverpakkingen, dat in een oogopslag duidelijkheid verschaft: Nutri-Score. Een paar (huis)merken gebruiken het label al.
Babs van der Staak: “Nutri-Score beoordeelt de voedingswaarde van producten met letters en verkeerslichtkleuren. Producten met de gezondste
samenstelling krijgen een groene A, producten met de minst gezonde samenstelling een rode E. Sommige mueslirepen zouden een B krijgen, andere een D. Dat helpt consumenten om onderscheid te maken. Wij hopen dat het label fabrikanten ook aanspoort om hun producten gezonder te maken.”
Drs. Babs van der Staak is als woordvoerder van de Consumentenbond te zien in consumentenprogramma’s zoals ‘Kassa’, ‘Radar’ en ‘Meldpunt’.
Tekst: Maria Aarts
