In een testament leg je vast wat er na je overlijden met je erfenis moet gebeuren. Niet alleen wat de financiën betreft, maar meestal gaat het vooral daarover. Voor zo’n testament heb je een notaris nodig en de wettelijke regels zijn ingewikkeld.
Lees ook:
Pas op met een erfenis!
Testament – wilsbekwaam
Iedereen die zestien jaar of ouder is en wilsbekwaam kan naar een notaris om een testament te laten opstellen. Dat wilsbekwaam wil zeggen dat je geacht wordt te snappen wat en hoe je een en ander geregeld wilt hebben. Als je bijvoorbeeld dement bent, dan ben je niet wilsbekwaam en stelt de notaris niet zomaar je testament op. Zo’n functionaris weet alles van wat er in de wet staat over erfgenamen, het erfrecht en de erfbelasting. Zijn/haar advies is vaak onmisbaar.
1. Wie zijn je erfgenamen?
Volgens de wet zijn gehuwden of geregistreerde partners automatisch elkaars erfgenaam. Maar dat is níet zo als er alleen een samenlevingscontract is. Er zijn mogelijk andere erfgenamen, in elk geval de eventuele kinderen, die ook altijd erfgenaam zijn. Verder ouders, broers, zussen, grootouders, overgrootouders. Als er geen testament is, heeft de wet bepaald dat ouders vóór broers en zussen gaan, en zo verder. Het kan zijn dat er helemaal geen erfgenaam is. Dan valt de erfenis aan de staat toe.
2. Wat je zoal kunt regelen
Je wilt bijvoorbeeld dat je partner in jullie huis kan blijven wonen. In de praktijk: geen verkoop van de woning voor je als ‘langstlevende’ daartoe zou besluiten. Je kinderen moeten dus wachten op hun deel van de erfenis dat in de waarde van je huis verborgen zit. Je kunt dit vastleggen, de notaris legt je uit hoe en wat dat betekent voor je kinderen. Oók met het oog op de erfbelasting.
Ander voorbeeld: je wilt je hele erfenis nalaten aan een goed doel. Dat kan niet zonder meer. Maar je kunt wel vastleggen dat je wettelijke erfgenamen niet alles krijgen, maar dat een deel naar dat goede doel moet gaan.
Voor de goede orde: een testament is altijd strikt persoonlijk. Je kunt niet samen met je partner één testament laten opmaken. Er zijn er twee nodig.
3. Een kind onterven?
Dat lukt nooit helemaal. Het heeft te maken met de zogeheten legitieme portie: de helft van het bedrag waarop je kind recht zou hebben als hij/zij niet onterfd was. En dan gaat het uitsluitend en alleen over geld. Een onterfd kind kan geen aanspraak maken op waardevolle spullen.
4. Onmisbaar advies
De regelgeving over erfenissen is heel ingewikkeld. Hoe zit het met eventuele stiefkinderen, met de rechten van een tweede partner? Hoe kun je je erfenis kleiner maken, zodat er door je nabestaanden minder erfbelasting betaald hoeft te worden? Lastige, belangrijke vragen die je het beste aan de notaris kunt stellen. Een eerste gesprek met zo iemand is vaak gratis.
5. Kan er nog veranderd worden?
Ja, altijd. Je testament is geldig tot je het laat herzien. De notaris heeft geheimhoudingsplicht (ook ten opzichte van je kinderen) en geeft eventuele veranderingen alleen door aan het Centraal Testamentenregister in Den Haag waar ze ook niet weten wat erin staat. Daar kun je terecht als je zou willen achterhalen of bijvoorbeeld je ouders ooit een testament hebben gemaakt.
6. Online je testament regelen?
Uiteindelijk kom je voor je testament hoe dan ook bij de notaris terecht. Voor het tekenen van de akte. Na een eerste onderhoud hangt aan zijn/haar werkzaamheden een prijskaartje. Dat kan allicht lager uitpakken als je genoeg hebt aan een soort standaardtestament, zonder specifieke omstandigheden of wensen. Online kun je op een aantal sites een vragenformulier invullen waarna je een concepttestament krijgt thuisgestuurd.
7. Nuttige adressen
Er zijn meer sites waarop je kunt kijken als je – tegen geringe kosten – aan een online testament denkt.
Voor prijsvergelijkingen:
Mocht je eerst een beetje nader willen nadenken over je testament, over de (on)mogelijkheden, dan kun je terecht bij de Notaristelefoon: 0900-3469393 (€ 0,80 per minuut).
